Informacje ogólne

Szczegóły
Odsłony: 5380

 

Podstawowe informacje

Od 1 maja 2004 r. Polacy, przemieszczając się w granicach Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii uzyskali prawo do świadczeń rodzinnych w innych państwach członkowskich. Umożliwia im to koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Instytucją realizującą zadania z tego zakresu w odniesieniu do świadczeń rodzinnych na poziomie samorządu województwa kujawsko-pomorskiego jest Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu. Podstawę prawną stanowi art. 21 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.). Nakłada ona na samorząd województwa zadania z zakresu świadczeń rodzinnych jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Do zadań tych należy:

  1. pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii;
  2. wydawanie decyzji w sprawach świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego;
  3. prowadzenie postępowań egzekucyjnych w sprawach świadczeń rodzinnych, w przypadku ustalenia koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
  4. gromadzenie oraz przekazywanie do właściwych instytucji krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii informacji niezbędnych do ustalenia przez te organy uprawnień do świadczeń rodzinnych dla osób przebywających na terenie ich krajów, bądź dla członków rodzin tych osób przebywających w Polsce. Powyższe zadanie było do tej pory realizowane za pomocą formularzy wspólnotowych serii E / UK PL E-Form. Jednakże, od 1 maja 2010 r. poza formularzami z serii E 400 ( 8 druków) w użyciu są także formularze z serii F, tzw. SEDy (27 druków).

Zasady koordynacji obowiązują w następujących państwach:

  • w państwach EOG w tym:
w państwach członkowskich Unii Europejskiej ( Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Polski, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii, Włoch),
w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii, na podstawi umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
  • w Szwajcarii, na podstawie umowy UE- Szwajcaria o swobodnym przepływie osób.

Koordynacji podlegają pracownicy, osoby pracujące na własny rachunek, bezrobotni, emeryci, renciści, studenci, a także członkowie rodzin wyżej wymienionych osób. Jednakże, zasady według których przysługują im świadczenia rodzinne są różne – w zależności od grupy osób uprawnionych.

Jesteś zatrudniony na umowę o pracę u zagranicznego pracodawcy lub prowadzisz za granicą działalność gospodarczą - podlegasz przepisom kraju, w którym pracujesz. Świadczenie rodzinne zostanie ci przyznane według kryteriów w nim obowiązujących. Nie ma znaczenia, czy twoja rodzina pozostała w kraju, czy mieszka z tobą.

Twój pracodawca oddelegował cię do pracy za granicą - będziesz otrzymywał świadczenia rodzinne z Polski, ponieważ siedziba firmy mieści się w Polsce. Świadczenia rodzinne będzie ci wypłacał twój pracodawca lub gmina. Nie ma znaczenia, czy rodzina pozostała w kraju, czy mieszka z tobą.

Zgodnie z przywoływaną wcześniej ustawą o świadczeniach rodzinnych, właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej rozpatruje wnioski mieszkających w Polsce obywateli polskich lub obywateli innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii których współmałżonkowie wykonują legalnie pracę (najemną lub na własny rachunek) na terenie innego niż Polska kraju członkowskiego oraz pracujących i mieszkających w Polsce obywateli innych niż Polska krajów EOG lub Szwajcarii.

Zgodnie z polskim ustawodawstwem (art. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych) świadczeniami rodzinnymi są:

  1. zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
  2. świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalne świadczenie opiekuńcze i świadczenie pielęgnacyjne;
  3. zapomoga (z tytułu urodzenia dziecka) wypłacana przez gminy;
  4. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe).

Nie wszystkie z tych świadczeń rodzinnych podlegają jednak koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego!

Świadczeniami rodzinnymi których nie dotyczą przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego są:

  1. zapomoga (z tytułu urodzenia dziecka) wypłacana przez gminy;
  2. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe) od 07.07.2008
  3. dla obywateli Unii Europejskiej, od dnia 1 maja 2010 r., świadczenia z funduszu alimentacyjnego,

Kwestie dotyczące świadczeń rodzinnych regulują następujące przepisy:

  • Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz. 992 ze zmianami);
  • Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r., Nr 105, poz. 881 ze zm.);
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2008 r., Nr 136, poz. 855);
  • Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 27.12.2011r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2011 r. nr 298, poz. 1769),
  • Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 03.01.2013r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne ((Dz.U. z dnia 3 stycznia 2013 r., poz. 3)
  • Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2005 r. nr 229 poz. 1954 z późn. zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z dnia 22 listopada 2001 r. (Dz. U. z 2001, nr 137, poz. 1541 z późn. zm)
  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie postępowania przy korzystaniu z pomocy obcego państwa w dochodzeniu określonych należności pieniężnych (Dz.U. z 2006 nr 192 poz. 1419),
  • Ustawa z dnia 29.08.1997 r. ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 z późn.zm.).
  • Rozporządzenie Nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r., w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.),
  • Rozporządzenie Nr 987/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 284/1 z dnia 30 października 2009 r.),
  • Rozporządzenie Rady (EWG) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L Nr 149 z 5 lipca 1971 r., str. 2 ze zmianami; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 5, tom 1, str. 35 ze zmianami; tekst skonsolidowany - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 5, tom 3, str. 3 ze zmianami);
  • Rozporządzenie Rady (EWG) Nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) Nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L Nr 74 z 27 marca 1972 r., str. 1, ze zmianami; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 5, tom 1, str. 83, ze zmianami; tekst skonsolidowany - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 5, tom 3, str. 3 ze zmianami).